۱۳۹۴ مهر ۵, یکشنبه

حُکمِ "میرِ نوروزی"

که بیش از پنج روزی  نیست :  حُکمِ میرِ نوروزی 
... 
علامه قزوینی راجع به « میر نوروزی » چنین آورده :
"میر نوروزی: این تعبیر در یکی از غزل‌های معروف حافظ‌آمده‌که مطلع‌آن با چند بیت‌اول‌آن‌از قرار ذیل است‌:
ز کوی یار می‌آید نسیم باد نوروزی
ازین باد ار مدد خواهی‌چراغ دل‌برافروزی …
الی آخرالابیات‌، 

کلمه‌ی «‌میر نوروزی‌» چنانکه ملاحظه می‌شود در آخر بیت چهارم استعمال شده است و ... ، و این تعبیر عبارت بوده از پادشاهی یا امیری یا حاکمی موقتی که : 
سابق در ایران رسم بوده در ایام عید نوروز محض تفریح عمومی و خنده و مضحکه او را بر تخت می‌نشانیده‌اند و پس از انقضای ایام جشن‌، سلطنت او نیز به پایان می‌رسیده‌، و گویا پادشاه حقیقی وقت محض متابعت سنت عمومی در آن چندروزه خود را برحسب ظاهر از سلطنت خلع می‏‎کرده و نام پادشاهی را با جمیع ظاهری آن از فرمانروایی مطلق و اطاعت عموم عمال دولت از کشوری و لشکری از اوامر و نواهی او به یکی از ادانی الناس واگذار می نموده و این شخص مسخره در آن چند روزه به نوع سلطنت دروغی صوری محض که واضح است جز تفریح و سخریه و خنده و بازی هیچ منظور دیگری از آن در بین نبوده انجام می‌داده و احکامی صادر می‌نموده و عزل و نصب و توقیف و حبس و جریمه و مصادره می‌کرده و پس‌از چند روزی سلطنت صوری کوتاه او به یایان می‌رسیده و امور باز به مجاری عادی خود جریان می‌یافته است‌، و به این مناسبات تعبیر ‌« پادشاه نوروزی‌» یا ‌«‌میر نوروزی‌» کنایه شده بوده است از یادشاهی که مدت سلطنت او بسیار کوتاه و فرمانروائی او بسیار متزلزل و بی‌دوام و بی‌اساس باشد ."
 ...
در رفتار و فرهنگ مردمان ما چنین الگویی بسیار تکرار شده و می شود ، در جایگاه های گوناگون ، در لایه های گوناگون به فراخور جایگاه و مقام و موقعیت فراوان کارکرد داشته و دارد .
... 

هیچ نظری موجود نیست: